Vergelijken op alleen prijs? Je bent niet wijs!

Een artikel is duurder naarmate de kwaliteit beter is. Het onderbewuste heeft dit vertaald in ‘duur = goed’. Dit denkbeeld is in de loop van het leven keer op keer bevestigd. Heb je geen verstand van een specifiek product? Trap dan niet in deze valkuil!

Het probleem

Op zichzelf is de opvatting ‘duur = goed’ logisch en gezien onze eerdere ervaringen rationeel. Weinig mensen beseffen dat vergelijken op puur en alleen prijs niet meer is dan een kansspel. Prijs is een product kenmerk, niet het enige kenmerk. Om het juiste product aan te schaffen is het noodzaak om alle kenmerken te bestuderen. Helaas maken we daar zelden tijd voor. Daarnaast zijn er partijen die het bewust moeilijk maken om (hun) producten te vergelijken.

Waarom zijn we liever lui dan moe?

We leven in de meest ingewikkelde en snelst veranderende omgeving ooit. Om al die prikkels te verwerken, staat een automatische aanpak bij veel menselijk handelen centraal. De automatische piloot draait op volle toeren en roept ‘duur = goed’. Onze omgeving blijft veranderen en de prikkels die ons leven bepalen worden steeds ingewikkelder. Daarom zal het belang van de automatische piloot alleen maar toenemen.

Profiteurs

Weinig mensen zijn zich bewust van automatische gedragspatronen zoals ‘duur = goed’. Dat is vreemd gezien de impact van deze patronen op het dagelijks leven. Daarnaast maakt het ons ontzettend kwetsbaar tegenover iedereen die wel weet hoe ze werken.

Uit onderzoek blijkt dat mensen gecontroleerd omgaan met informatie als ze deze zorgvuldig kunnen en willen analyseren. Als dat niet zo is roepen we de hulp in van de automatische piloot. Niet voor niets zijn de voorwaarden van verzekeraars vaag, lang en onduidelijk. Kun je echt niet slapen? Lees de voorwaarden van je zorgverzekering, succes gegarandeerd. Verzekeraars (en heel veel andere partijen) hebben niet altijd baat bij jouw zorgvuldige analyse. Daarom maken ze het moeilijker om te vergelijken.

Een rol voor de overheid?

De overheid heeft een plicht om bij te dragen aan het versimpelen van ingewikkelde zaken. Ze moeten erop sturen dat aanbieders van bijvoorbeeld verzekeringen duidelijke en simpele voorwaarden opstellen. Echter, het tegenovergestelde is werkelijkheid. Niet alleen moet de overheid toezien op duidelijke en simpele voorwaarden. De regelgeving van de overheid (welke soms ten grondslag ligt aan de voorwaarden) is met enige regelmaat onnodig complex. Voorwaarden van bedrijven welke gebaseerd zijn op ingewikkelde regelgeving kunnen per definitie niet simpel zijn.

Conclusie

Vergelijken op alleen prijs is een slecht idee. Het onderbewuste veronderstelt dat een duurder product kwalitatief beter is. Niet alleen is die veronderstelling regelmatig onjuist, het maakt ons ook kwetsbaar voor manipulatie. Gecontroleerd omgaan met informatie is alleen mogelijk als we deze zorgvuldig kunnen en willen analyseren. Daarom is het de taak van bedrijven en overheid om zaken simpel en duidelijk te communiceren. Dit maakt een weloverwogen beslissing mogelijk.

 

Publicatiedatum: 25 juni 2018
Laatste wijziging: 8 november 2018